Oyuncaklar Zehirli Çıngıraklar Olmasın

Oyuncak dediğimizde aklımızda beliren birkaç düşünce vardır; çocuk, oyun, eğlence, renkli, keyif, çeşit vs... Ancak zamanı oyuncaklarında aklımızda belirmesi gereken sorular şunlar olmalıdır: Kaliteli mi? Sağlığa zararlı madde kullanıldı mı? Yaşına uygun mu? Öğretici kısmı var mı? Sağlam mı? Uygun fiyatlı mı?..

Evet Çin’in üretim sektöründe başrolü çektiği dünyada, oyuncak sektörü de büyük ölçüde Çin’de üretilmektedir. Bunun en büyük sebebi iş gücünün çok olması, üretimin fazla yapılabilmesi, ham maddeye kolay ulaşılır olması, çalışan işçilerin çok düşük ücretler ile çalıştırılması, lisans-sahte kaygılarının olmamasıdır. Bu da bize genellikle şu sonucu verir ‘’ TEHLİKELİ OYUNCAK’’. Çünkü ucuz etin yahnisi yenmez deyimi bir yana dursun, insan sağlığıyla çok alakalı olmayan bir üretim bilinci inanın sizi önemsemek için vakit harcamamaktadır. Ve ne yazık ki yalnızca Çin’de üretilen oyuncaklar değil, ülkemizde ve diğer ucuz üretimle ekonomisi sabit tutmaya çalışan ülkelerde de merdiven altı üretim bol olduğundan tehlikeli oyuncak her yerden elinize ulaşmış olabilir.

Peki belirli bir vakit geçirilen oyuncak ne kadar tehlikeli olabilir?

ÇOK. Özellikle ağır kurşun ve toksik plastik içeren oyuncaklar günümüzde birçok oyuncakçıda uygun fiyatlarla bulabileceğiniz oyuncak tipleridir. Fiyatları 1 liradan başlar ve çocukların dönem içi en çok ilgi gösterdiği karakterlere bürünür. Bir spıderman, bir araba, bir bebek ve daha fazlası. Çocuklarınız için keyif odaklı seçimler olsa da onların en büyük düşmanıdır bu oyuncaklar. Çünkü anne babaların en iyi seçimlerini özellikle oyuncak ve kitap üzerinde yapmasını ister uzmanlar.

Kurşun: İnanılması zor olsa da pek çok oyuncak kurşun içerir ve kurşun ciddi anlamda zehirlenmelere sebebiyet verebilir. Bu zehirlenmeler böbreğe zarar verebilir, öğrenmede ve büyümede gecikmeye neden olabilir. Amerika'daki oyuncakların 3'de 1'inde orta ve yüksek seviye arasında kadmiyum, cıva ve diğer potansiyel tehlikeli kimyasalların olduğu ortaya çıkmıştır.

Çin malı plastik oyuncaklar: Çin de üretilen oyuncaklarda kurşunlu boya olduğu birkaç sene önce ortaya çıkmıştır ve yaklaşık 9 milyon oyuncak toplatılmıştır. Çin'deki kalite kontrol diğer ülkelerdekilerden daha gevşek olduğu için Çin malı oyuncak almamak akıllıca olur. Oyuncakların arkasında nerede üretildiği yazar, buna bakarsanız Çin malı oyuncak almaktan kaçınırsınız.

PVC (Polivinil klorür) : Yaygın olarak kullanılan bu plastik vinil klorür, diyoksin, ftalat gibi kanserojen zararlı kimyasallar içerir. Bunlarda astım, alerji ve üreme sorunlarına neden olur. Bu madde oyuncaklarda sıklıkla görülür. Neyse ki etiketinden PVC kullanıldığını anlayabilirsiniz.

BPA (Bisfenol A) : Bu kimyasal madde pek çok plastik üründe bulunur ve çocuk gelişimini etkileyebilir. Ayrıca dikkat bozuklukları, erken başlayan ergenlik, obezite gibi rahatsızlıklara neden olur. Kesinlikle kullanmayın.

Peki nelere dikkat etmeliyiz?

Öncelikle oyuncağın görünüşüne bakarak kabataslak nasıl bir kalitede olduğunu anlayabilirsiniz. Daha sonra ise paketlenme biçimine bakarak. Paketin üzerindeki damgalar ve semboller, özellikle arkasında bulunan lisans veya bandroller yasal yollarla üretilen bir oyuncak olması hakkında bize ciddi ipuçları verir.

Bu kısma kadar güven duyduğunuz bir oyuncak elinize aldıysanız şimdi 2. Eleme kısmı başlamış olmalıdır.
 

Çocuğumun yaşına uygun mu?

Üzerinde 2+ 3+ 4+ gibi yaş işaretleri olan oyuncaklardan mutlaka çocuğunuzun yaşına uygun olanını almanız gerekmektedir. Özellikle küçük parçalı oyuncaklar 3 yaş ve altına önerilmemekte olup ciddi boğulma tehlikesi yaratmaktadır. Örneğin son zamanlarda ‘’ su maymuncuğu’’ olarak tanınan oyuncağın suyun içine atıldığında ebadının kat kat artması ve bir çocuğun onu yutarak midesinde şişmesine neden olması sizleri bu konuda bir örnekle uyarmayı yerinde hale getirir.

**Organik pamuk içeren oyuncaklar: Pamuklu oyuncaklar özellikle de organik olanlar bebeğiniz için oldukça güvenlidir. Özellikle küçük yaşlarda alerjen ve hassas bünyelerde bu seçim önemlidir.

Çocuğumun ihtiyacına uygun mu?

Bu oyuncağı almanızın bir sebebi mutlaka olmalıdır. Ancak bu sebep ihtiyaç olmalıdır. Yani 100’lerce araba alarak, model model bebeklerle odasını doldurarak, çocuğunuzu mutlu etseniz de bir süre sonra ‘’ doyumsuz nesil’’ tabiriyle karşılaşır ve mutsuz çocukların sizi suçladığını görürsünüz. Çünkü çok olanın değeri her zaman azdır.

Bir diğer taraftan da ince motorda zorluk yaşayan çocuğun bu gelişim alanını destekleyen bir oyuncakla vakit geçirmesinden daha doğru bir şey olamaz. Yani çocuklarımıza gelişim alanlarından en az birini destekleyen bir oyuncak almak önemli bir tercihtir.  Eğitici kutu oyuncakları çok çeşitli olup, özellikle okul öncesi dönemde en çok tercih edilen oyuncaklardan olmalıdır.

Dayanıklı mı?

Sık sık kırılan, kırıldığı zaman yaralamaya sebep verecek oyuncaklardan uzak durmalı, mutlaka elinizde inceleyerek güç yoklaması yapmalısınız.

**Tahta veya bambu oyuncakları: Tahta oyuncaklar hiçbir kimyasal plastik içermez. Bunlar çocuğunuz için sağlıklı oyuncaklardır. Üstelik oldukça dayanıklıdır.

Hangi karakterin oyuncağı?

Özellikle bu kısım anaokullarında sıkça gördüğümüz ebeveyn hataların yansımasıdır. Şiddet içeren bir çizgi filmin izlenmesine müsaade edilen çocuk elbette oyuncaklar içinde onun figürünü veya bir silah isteyebilir. Kötü adamları öldüren/yok eden / patlatan bir karakter olsa bile öldürmek olumsuz bir davranıştır ve bunun olumluya çevrilecek herhangi bir bahanesi yoktur. Ve sık sık bu karakterler mutlaka dövüşür, boğuşur, koşturur. Yani aksiyon vardır. Aksiyon ise çocuğun dikkatini daha çok çeker ve davranışlarına kopyalamaya başlar. Bu da hem yaralamasına hem yaralanmasına hem de zamanla arkadaş ortamında tercih edilmeyen/uzaklaşılan çocuk olmasına sebebiyet verebilir.

Bu yüzdendir ki, oyuncak değil herhangi bir havlu veya çorap dahi olsa, yukarıdaki aksiyonu yaşayan karakterlerin baskısını taşıması, onun olumsuz davranışını çocuğa hatırlatmasına sebep vereceğinden yanlıştır. Çünkü beyin mükemmel bir çağrışım merkezidir.

Aynı zamanda kız çocuklarının da bu tarz oyuncaklardan uzak durması önemlidir. Ancak toplumumuzda bulanan ‘’ pembe kız rengidir, Barbie her kız çocuğunun esas oyuncağıdır’’ algısı yanlış davranışlardan en önemlisidir. Çocukların renklere bir cinsiyet bölüştürmesi yapmaması gerekir. Oynadığı bebeklerin kadın algısından uzak olması ise dikkat edilecek bir diğer husustur.

Peki en güzel oyuncak hangisidir?

Birlikte tasarladığınız, kendi yaptığınız oyuncaktır.

Ancak bunun yanı sıra sağlıksız maddeler içermeyen, özenli hazırlanmış-paketlenmiş, yaşına uygun ve kesinlikle bir amaç uğruna üretilmiş olan- çocuğumuzu eğitsel alanda desteklemek adına keyif veren oyuncaklar tercih edilmelidir.

KAYNAK
http://hthayat.haberturk.com/anne-ve-cocuk/bebek/haber/661360-oyuncak-alirken-nelere-dikkat-etmeli
https://www.mynet.com/dogru-oyuncak-secimi-nasil-olmali-1182719-mykadin
http://www.hurriyet.com.tr/suda-buyuyen-oyuncaklar-olum-tehlikesi-tasiyor-10485585
https://oyuncaklarinzararlari.wordpress.com