Çocuğunuz Bilgisayarın Başından Kalkmıyorsa
        Gelişen teknoloji artık günlük hayatın her alanında karşımıza farklı şekillerde çıkıyor. Hayat giderek kolaylaşıyor ama aynı zamanda karmaşık bir hale de geliyor. Bizler değişen koşullara uyum sağlamaya çalışıyoruz, çocuklarımızın durumu biraz daha farklı onlar teknoloji ve bilgisayar dünyasında büyüyorlar. Bir kaç yıl önce sadece iş yerlerinde olan bilgisayarlar artık insanın olduğu her yerde. Yavaş yavaş evlerimizin baş köşelerinde yerlerini almaya başladılar. Çocuklar ise bilgisayara gösterdikleri hızlı uyum ve sergiledikleri kullanım becerileri ile bizleri şaşırtmaktalar. Anne-baba olarak onun bu kadar karışık bir aleti bu kadar rahatlıkla kullanabiliyor olması yeni neslin ne kadar zeki olduğunu düşünüyoruz.

       

        Bilgisayar kullanımının etkileri
        Bilgisayar kullanımının doğru ve bilinçli bir şekilde planlandığında çocukların bilişsel becerilerin gelişiminde olumlu etkileri olduğunu belirtilmektedir. Özellikle problem çözme, dikkat, yaratıcılık, bilgiyi öğrenme alanlarında bilgisayar programları çocukların gelişimini olumlu etkilemektedir. Ancak programların seçimi sırasında anne-babaların dikkatli ve bilinçli davranması gerekmektedir. Ayrıca bilgisayar oyunları sosyal bir olay haline geldiği için çocuğun yaşıtlarıyla iletişim kurması için bir yöntem olabilir. Bilgisayar onların hayatlarının bir parçası haline geldiği için bunun dışında kalmak sosyal ilişkileri olumsuz etkileyebilir. Çocuğun yaşıtlarıyla benzer yaşantı ve becerilere sahip olması arkadaşlık kurmak için önemlidir. Bu nedenle anne baba olarak onların dünyalarında olanları takip etmek de gerekebilir.

        Bilgisayar günümüz dünyasının vazgeçilmez bir parçası haline gelse de abartılı kullanım yarardan çok zarar getirebilir.

        Özellikle bilgisayar kullanımında çocuğun yaşı göz önüne alınmalıdır. Okul öncesi dönem (0-6 yaş) bilişsel, dil, sosyal ve duygusal becerilerinin gelişiminde kritik dönemdir. Bu dönem içinde çocuğun sahip olduğu yetiler (genetik olarak getirdiği) kadar ona sunulan ortamda bu beceri alanının gelişimini etkiler. Bu dönemde çocuğa sağlanacak öğrenme fırsatlarının önemi büyüktür. Her gelişim dönemi kritik bir dönemdir; bu nedenle basamaklar atlanmadan becerilerin gelişmesi için gerekli olan deneyimleri çocuk zamanında yaşamalıdır.

        Bilgisayar kullanımı bu dönemde çok dikkatli bir şekilde planlanmalıdır. Çünkü bu yaş çocuklarının özellikle sosyal ve bedensel etkinliklere ihtiyaçları vardır. Öğrenme yaşayarak gerçekleşmelidir. Arkadaşları ile koşup oynaması, oyun kurması, tartışma ve tartışmayı çözmeyi öğrenmesi gerekmektedir. Bilgisayar başında geçirilen uzun, hareketsiz ve yalnız saatler çocuğunuzun hem sosyal ilişki kurma, hem de bedensel ve bilişsel gelişimini olumsuz etkileyecektir.


        Ayrıca bilgisayarlar ile ilgili en çok tartışılan konu bilgisayar ekranının göz sağlığını etkilemesidir. Bu nedenle ekran koruması kullanılması önerilir ancak bunun yanı sıra ekran karşısında geçirilen saatlerin sınırlandırılması da gerekmektedir.

        Bilgisayar kullanımı daha çok görsel becerileri geliştirdiği bilinmektedir. Ancak ne yazık ki dil gelişimini olumsuz etkileme olasılığı da vardır. Çocuğunuz ekran karşısında, pür dikkat, ne sizin ne de dış dünyanın farkında olmadan geçirdiği saatler arttıkça iletişim kurmak, konuşmak, kitap okumak için ayırdığı zamanlar azalmaktadır.

        Bilgisayar kullanımının kontrolsüz ve sınırsız olması ilkokul döneminde derslere karşı ilgisizlik, motivasyon eksikliği, bilgisayar dışındaki uyaranlara yeterince dikkatinin yoğunlaştıramama gibi sorunlara neden olabilmektedir. Bilgisayar oyunlarının içerikleri dikkat edilmesi gereken noktalardan bir diğeridir. Çocuklar arasında yaygın ve popüler olan şiddet içerikli oyunların çocuklar üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirtilmektedir. Özellikle okul öncesi ve ilkokul döneminin ilk yıllarında bu tip oyunlar çocukların sosyal ve duygusal gelişimini etkilemektedir. Bu nedenle oyunların anne babalar tarafından kontrol edilmesi ve çocukları agresyona yönlendiren tarzda olanların oynanmasına engel olmaları önemlidir.

       

        Anne Babalara Öneriler
        Bilgisayarın yararlarını ön plana çıkartmak anne-babanın elindedir. Ne onu tamamen çocuğun hayatından çıkarmak ne de tamamen hayatın merkezi haline getirmek ,bu iki durum arasında bir orta nokta bulunmalıdır.

        *Öncelikle anne-babanın atması gereken ilk adım bilgisayar kullanımısınırlandırmaktır. Bilgisayarın kullanımı ile ilgili kontrol ve sınırlar çocuğun yaşına uygun olmalıdır. İlkokul yıllarında günde 2 saatlik kullanım süresi önerilirken ergenlikte bu süreVB uzatılmalıdır.

        *Bilgisayarın oyun, hobi, konuşmak, dinlenmek, arkadaş ya da anne-baba ile birlikte olmanın yerine geçmemesine dikkat edilmelidir.

        *Anne-baba olarak davranışlarınızla model olmanız önemlidir. Sizler ekran bağımlısıysanız çocuğunuz bunu model alacaktır.

        *Okul ödevleri ya da yerine getirmesi gereken sorumlulukları yaptıktan sonra bilgisayar kullanımına izin verin.

        *Bilgisayar dışında natifler sunun sizinle birlikte olmayı bilgisayar oynamaya tercih edecektir. Eğer odasında sakin sakin oturup bilgisayar oynasın diye düşünüyorsanız önce düşünce sistemini değiştirmelisiniz.

       

        Bilgisayar kullanırken;
        * Çocuğunuza arada göz dinlendirme molası vermeyi öğretin.
        * Bilgisayar karşısında rahat bir oturuş sağlayın, hatta arada bir kalkıp hareket etmesini için teşvik edin.
        * Çocuğunuz için program / oyun seçerken dikkatli olun;
        * Yaşına uygun programları seçin
        * İçeriğini inceleyin; farklı zorluk dereceleri olan, özgün düşünmeyi, problem çözme becerilerini geliştirecek yazılımları tercih edin.
 

        Önerilen Kitaplar
        * Televizyondan uzak 365 etkinlik Rota yayınları, Steve § Ruth Benet: Çocuğunuzla birlikte keyifli zaman geçirmenizi sağlayacak öneriler.
        *Bağlantı Doğru Mu? Boyner Yayınları, Jane M.Healy: Bilgisayar kullanımının çocuklar üzerindeki etkileri.



        KAYNAK
         Ece AKIN BAKANAY